در حسرت سلامی خوشبو

● آیا می دانید برای اینکه دهانتان بوی بد ندهد،چه باید بکنید؟

براساس دیده ها و شنیده ها هیچ چیز به این اندازه عذاب آور نیست که آدم، همکار و دوستی داشته باشد که دهانش بوی بد بدهد. آقای عطری بر خلاف نامش دچار همین مشکل است. البته خودش خبر ندارد و نمی تواند بفهمد چرا وقتی وارد اتاق کارش در اداره می شود، همکاران با فاصله مشخصی از او سلام می کنند. حالا بگذریم از مسافرین تاکسی که گاهی بینی خود را می گیرند. بوی بد دهان که پزشکان آن را به نام هالیتوز می شناسند، مشکلی آزار دهنده و دردسرآفرین است و اغلب به دلیل اینکه خود فرد از آن اطلاع ندارد. سر پوشیده باقی می ماند و ممکن است حتی باعث بروز تاثیرات ناگوار در روابط اجتماعی و خانوادگی شود. اگرشما هم مانند آقای عطری از این مشکل در عذاب هستید مقاله این هفته را بخوانید.

خوشبختانه بوی بد دهان قابل درمان است وبا رفع علل بروز آن می توان تا حد زیادی آ ن را برطرف کرد. بوی بد دهان بر خلاف نظر برخی مردم تنها به خاطر خوردن سیر وپیاز نیست. بوی بد دهان ممکن است مقطعی باشد؛ به خصوص بوهایی که صبح موقع بیدار شدن از خواب به مشام می رسد و بعد از خوردن صبحانه و مسواک زدن برطرف می شود. این بوی صبحگاهی طبیعی است؛ کاهش ترشح بزاق در طول شب و عدم فعالیت دهان، محیط را برای فعالیت میکرو ارگانیسم ها فراهم می کند. این بو بعد از خوردن یک وعده غذا، رفع می شود. پس در صورتی که صبح صبحانه نخورده اید، مواظب صحبت کردن خود باشید.

بوی بد دهان به علت خشکی دهان در اثر کاهش ترشح بزاق نیز ایجاد می شود. این بیماری در اثر مصرف داروهای مختلف (آنتی هیستامین ها، آمفتامین ها، آرام بخش ها، فنوتیازین ها)، مشکلات غدد بزاقی یا تنفس مداوم از راه دهان ایجاد می شود؛ البته کمبود ویتامین هایی مانند A یا B۱۲ و کمبود موادی چون آهن یا روی نیز ممکن است سبب خشکی دهان شود.

● گوشت بدتر از سبزی

دوران قاعدگی در خانم ها نیز به این عارضه دامن می زند. دوران قاعدگی با افزایش میکروب های بزاق و همچنین افزایش ۳۰۰ درصدی ترکیبات سولفوردار همراه است که در نتیجه بوی بد دهان را به دنبال دارد. در حاملگی، یائسگی و بلوغ نیز به دلیل تغییرات هورمونی، بوی بد دهان وجود دارد. در زمان گرسنگی نیز به علت فساد شیره پانکراس، بوی بد دهان وجود دارد که با مسواک زدن هم از بین نمی رود. فرآورده های گوشتی که پروتئین زیاد دارند نیز به علت تولید مواد سولفوردار باعث بدبو شدن دهان می شوند. در افراد مسن بوی بد هان به سبب تغییرات متابولیک و سایر علل نظیر کم آبی بدن، کاهش مقاومت به عفونت و کاهش اشتهاست. در حالت خستگی و ضعف که بدن نمی تواند محصولات زائد را با سرعتی بیش از سرعت تولید آنها دفع کند، نیز امکان بدبو شدن دهان وجود دارد. معمولا افرادی که دهانشان بو می دهد، خیلی متوجه این موضوع نمی شوند چون گیرنده های بویایی خیلی سریع خسته می شوند. این گیرنده ها حدود یک ثانیه پس از تحریک به میزان ۵۰ درصد با محیط سازگاری می یابند وسپس با سرعت کمتری به سازگاری خود ادامه می دهند.

● از کجا بدانیم؟

روش های غیر مستقیمی وجود دارد که شما به کمک آنها می توانید تا حدی از بوی دهان خود آگاه شوید. روش اول این است که مچ دست تان را با بزاقتان مرطوب کنید و حدود ۵ ثانیه صبر کنید تا بزاق تقریبا خشک شود سپس آن را بو کنید؛ آنچه به مشام می رسد تا حدی بیانگر بوی ناحیه نوک زبان شماست. برای آگاهی از بوی قسمت عقبی زبانتان می توانید قاشقی را روی قسمت عقب زبان (نزدیک به گلو) بکشید. روی قاشق لایه ای از ماده ای سفید رنگ مشاهده می شود، آن را بو کنید؛ آنچه حس می کنید، بوی ناحیه عقبی دهان و زبان شماست.

● دندان؛ اولین متهم

در صورتی که متوجه شدید دهانتان بو می دهد، درمان اولیه در این مرحله مراجعه به دندانپزشک ومشورت با اوست. این درمان می تواند شامل جرم گیری، آموزش صحیح مسواک زدن و استفاده روزانه از نخ دندان و ترمیم دندان های پوسیده باشد. در صورت اطمینان از ناحیه دهان و دندان اگرمشکل بوی بد دهان رفع نشد، حتما باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید چون بعضی از این عارضه ها نیز باعث این عارضه می شوند که می توان به چرک و تورم لوزه ها،مجاری تنفسی بینی، عفونت سینوس هاو بیماری های مختلف ذستگاه گوارش اشاره کرد. اما در اکثر موارد بوی بد دهان ناشی از عوامل موضعی است که با رعایت راهکارهای زیر به راحتی برطرف می شود:

▪ مسواک بزن، آب بخور

اولین قدم برای درمان، رعایت بهداشت دهان شامل مسواک زدن و استفاده از نخ دندان است. مسواک زدن دندان ها و زبان، ترکیبات سولفوردار را برای مدت یک ساعت به میزان ۷۰ تا ۸۰ درصد کاهش می دهد. زبان یکی از جایگاه های اصلی میکروب ها در دهان است و ماده سفید موجود در قسمت عقبی زبان یکی از دلایل ایجاد بوی بد است. تمیز کردن این قسمت(مسواک زدن زبان) که مملو از باکتری ها و مواد زائد حاصل از تغذیه آنهاست، کمک شایانی به کاهش بوی بد دهان خواهد کرد. در ضمن استفاده از نخ دندان، نه تنها خرده های غذا را از لابه لای دندان ها پاک می کند بلکه به تحکیم لثه ها و جلوگیری از برز بیماری های مختلف دندان نیز کمک می کند.

بیمارانی که به سبب خشکی دهان، دهان بدبویی دارند می توانند از آدامس های بدون قند استفاده کنند.نوشیدن ۶ تا ۸ لیوان آب در روز و خوردن موادی مانند آلو و آلوچه نیز تاثیر زیادی در تحریک و ترشح بزاق دهان دارد. غرغره کرده با دهان شویه نیز به طور موقت باعث کاهش این عارضه می شود. پس بهتر است که استفاده از دهان شویه به خصوص دهان شویه های گیاهی یا آنهایی کاه حاوی کلرهکزیدین هستند را در دستور کار روزانه بهداشتی خود قرار دهید. به طور کلی جهت کاهش بوی دهان باید از سیگار کشیدن، نوشیدن نوشابه های بودار، خوردن غذاهای با ادویه زیاد، غذاهای گوشتی زیاد، غذاهای معطر شده با سیر و پیاز، افراط در مصرف مواد چربی دار(مخصوصا کره و روغن های مختلف) اجتناب شود؛ در حالی که خوردن میوه های تازه و سبزیجات و به طور کلی رژیم غذایی غنی از فیبر ارجحیت دارد؛ همین طور نوشیدن آب زیاد نیز در کاهش بوی بد تاثیر بسزایی دارد.